Uit de oude doos5: Van een kale kip kun je niet plukken

Het huidige kabinet wil gaan bezuinigen op het onderwijs. Er gaat maar liefst 140 miljoen euro bezuinigd worden, waarvan 47 miljoen euro op het basisonderwijs. In het hele land zijn mensen massaal opgestaan om hun protesten en angsten te uiten tegen deze onderwijsbezuinigingen. Maar waarom zijn deze onderwijsbezuinigingen zo nadelig voor het basisonderwijs?

Allereerst moet men beseffen dat door de onderwijsbezuinigingen de kwaliteit van het basisonderwijs fors achteruit zal gaan (PO-raad, 2010). In 2009 is de SP een onderzoek gestart naar verschillende aspecten van het onderwijs. Aan dit onderzoek hebben 3300 leerkrachten meegedaan. Van deze groep participanten was slechts 25% tevreden met de huidige kwaliteit van het onderwijs (Kant, Van Dijk & Smits, 2009). Door de onderwijsbezuinigingen zal dit nog verder achteruit gaan. Onderwijs staat bij goede kwaliteit.

Als de onderwijsbezuinigingen doorgaan gaat dit dus ten koste van de kwaliteit. Dit komt omdat de klassen steeds groter zullen gaan worden. Op dit moment is er een bekostiging voor één leerkracht per 20 leerlingen. Na de bezuinigingen zal dit één leerkracht voor 28 leerlingen zijn. Klassen worden dus steeds groter. Uit het onderzoek van de SP blijkt, dat bij klassen tot 25 leerlingen 75% van de leerkrachten een te hoge werkdruk ervaart. Bij klassen boven de 25 leerlingen loopt dit zelfs op tot 87%. Hoe groter de klassen, hoe groter de werkdruk van leerkrachten (Kant, Van Dijk & Smits, 2009).

Dat de klassen groter zullen gaan worden heeft nog een nadeel. Leerkrachten zullen niet alleen een grotere werkdruk ervaren, zij zullen ook minder tijd hebben voor de leerlingen. Te grote klassen zorgen ervoor dat leerkrachten minder tijd overhouden om de leerlingen individueel te benaderen. Dit kan ten koste gaan van de leerprestaties (Vernooy, 2009; Post, 2005). Volgens het National commission on teaching and America’s future zijn er een aantal factoren die de taal- en rekenscores van kinderen beïnvloeden. Voor 8% is dit toe te schrijven aan de grootte van een klas (1997).

Dat de kwaliteit achteruit gaat is niet de enige reden waarom de onderwijsbezuinigingen slecht zullen zijn voor het basisonderwijs en dit dus niet door mag gaan. Een ander belangrijk punt is dat door de onderwijsbezuinigingen het vak leerkracht minder aantrekkelijk zal gaan worden.

Het is algemeen bekend dat de salaris van een leerkracht geen vetpot is. Uit het onderzoek van de SP kwam naar voren dat 65% van de leerkrachten ontevreden is over zijn of haar huidige salaris. Door de onderwijsbezuinigingen zullen de leerkrachtsalarissen gaan bevriezen, al dan niet slinken. Dit zal veel mensen ervan weerhouden om als leraar aan het werk te gaan.

Een tweede punt is dat de overheid wil gaan bezuinigen door middel van boetes voor studenten die studievertraging oplopen. Het kan zijn dat sommige mensen al een andere studie begonnen zijn, of zelfs aan het werk zijn, op het moment dat ze beseffen dat leerkracht zijn hun ware roeping is. Maar willen zij hier €3000 voor gaan betalen? Dit is namelijk de boete die je bij studievertraging oploopt.

Verder komen er steeds meer nadelen voor leerkrachten aan het licht. Het beroep wordt steeds onaantrekkelijker geworden (Van der Ploeg & Scholte, 2003). Zo wordt de hoeveelheid administratie als zeer nadelig gevonden. Leerkrachten houden nauwelijks tijd over voor het lesgeven zelf. Als er geen investeringen worden gestopt in het onderwijs, zal dit niet veranderen, en zullen deze nadelige punten steeds zwaarder worden.

Toch is er een voordeel op deze bezuinigingen volgens de overheid. Het geld dat wordt opgeleverd wordt uiteindelijk besteed aan het onderwijs. Maar waarom zou je geld ergens eerst weg gaan halen om het vervolgens terug te geven? En is dit wel echt zo? Wordt het geld wel daadwerkelijk gebruikt voor het onderwijs en wat is daar dan van over?

Verder zullen veel mensen zeggen dat de overheid nu niet meer moet zwichten. Als de overheid zijn plannen terugtrekt, zullen in de toekomst straks bij elke bezuinigingen mensen in opspraak komen, want blijkbaar werkt het. Maar zoals Desiderius Erasmus in 1520 zei: “Zie jij er nu maar op toe dat er voldoende onderwijzers worden aangesteld. Laat de vorsten er moeite voor doen dat de letteren in ere gehouden worden. Dan zul je zeker zien dat noch de sterren, noch de talenten tekort schieten in deze tijd.” (Erasmus, 2001).


Betoog voor het vak argumentatieleer.
Betoog over de onderwijsbezuinigingen

Nathalie Plantinga
4 februari 2011

Literatuurlijst:
- Darling-Hammond, L. (1997). Doing what matters most. Investing in quality teaching. National commission on teaching and America’s future. P. 8-9.
- Erasmus, D. (2001). Het boek tegen de barbarij. Amsterdam, Nederland: uitgeverij SUN.
- Kant, A., Dijk, J. van & Smits, M. (2009). Leraar aan het woord. Morgen wordt het beter. Verkregen op 31 januari, 2011, van http://www.sp.nl/service/rapport/090910_Leraaraanhetwoord.pdf
- Ploeg, J. van der & Scholte, E. (2003). arbeidssatisfactie onder leerkrachten. Pedagogiek, 23, 4, p. 276-290
- PO-raad. (2010). Bezuinigingen desastreus voor basisonderwijs. Verkregen op 3 februari, 2011, van http://www.poraad.nl/index.php?p=19641&nieuws_id=508392
- Post, P. (2005). Leerlingen van niveau 2 hebben recht op schoolsucces. Onderwijs en gezondheidszorg, 29, p. 3-7.
- Vernooy, K. (2009). Lezen stopt nooit. Verkregen op 2 februari, 2011, van http://beteronderwijsnederland.net/files/Edith_lectoraat_def.100209%5B1%5Dgoede%20versie.pdf